Poziom i tempo rozwoju morfofunkcjonalnego dzieci w wieku 7–10 lat pochodzących z rodzin malo- i wielodzietnych
Ключові слова:
морфофункціональний розвиток, діти, мало- й багатодітні сім’їАнотація
Рівень і темп морфофункціонального розвитку дітей 7–10 років, які походять із мало- й багатодітних сімей. Із проведених досліджень очевидно, що кількість дітей у сім’ї деякою мірою є вагомим чинником щодо величини досліджених нами соматичних ознак, а також рівня розвитку фізичних якостей дітей 7–10 років, котрі проживають на території Підкарпатського воєводства. Установлено, що дівчата й хлопці, які мають одного або двох братів/сестер, характеризуються вищими соматичними ознаками, порівняно зі своїми ровесниками з багатодітних сімей. Проведені тестування засвідчили, що популяції хлопців і дівчат із небагатодітних сімей відзначаються вищим рівнем розвитку витривалості, швидкості реакції (за винятком 7- й 10-річних хлопців), а також просторової орієнтації (лише в групі хлопців, за винятком 10-річних). Натомість респонденти з багатодітних сімей виявили вищий рівень силових здібностей (за винятком 7- й 9-річних дівчат), а також просторової орієнтації. Динаміка темпу розвитку соматичних ознак та рухових здібностей (за винятком швидкості реакції й просторової орієнтації) серед популяції хлопців не залежить від кількості дітей у сім’ї.
Посилання
2. Bielicki T. Nierówności społeczne w Polsce w ocenie antropologa / T. Bielicki // Nauka Polska. – 1992. – № 3. – Р. 3–18.
3. Charzewski J. Uwarstwienie społeczne ludności Warszawy. Analiza wysokości ciała i tempa dojrzewania chłopców 13–14-letnich / J. Charzewski, T. Bielicki. – Wychowanie Fizyczne i Sport. – 1990. – № 1. – Р. 3–20.
4. Czeczelewski J. Społeczno-ekonomiczne uwarunkowania sposobu żywienia dzieci wiejskich z terenu byłego województwa bialskopodlaskiego / J. Czeczelewski, G. Raczyński, M. Skład. – W: Uwarunkowania rozwoju fizycznego dzieci i młodzieży wiejskiej. Rocznik Naukowy IWFiS. Biała Podlaska. – 1999. – T. VI, supl. 1. – Р. 281–288.
5. Domaradzki J. Zróżnicowanie poziomu rozwoju morfofunkcjonalnego dzieci pochodzących z rodzin mało- i wielodzietnych / J. Domaradzki // Nowa Medycyna w Sporcie. – 2000. – IV. – Nr 12. – Zeszyt 108.
6. Gołąb S. Zróżnicowanie poziomu biologicznego w świetle wybranych wskaźników społecznych. Dziecko Krakowskie. Poziom rozwoju biologicznego dzieci i młodzieży miasta Krakowa / S. Gołąb. – Kraków : AWF, 1988. – Р. 185–207.
7. Hulanicka B. Stan rozwoju chłopców w okresie pokwitania jako odbicie różnic społecznych wśród ludności Wrocławia / B. Hulanicka // Materiały i Prace Antropologiczne. – 1990. – № 111.
8. Jopkiewicz A. Gradienty społeczne rozwoju fizycznego dzieci i młodzieży miejskiej na Kielecczyźnie / A. Jopkiewicz, M. Zaręba // Akademia Medyczna, Bydgoszcz. – 2000. Medical Review. Scripta Periodica. – Vol. III. – Nr 2, sup. 1. – Р. 1, 281–290.
9. Malinowski A. Rozwój biologiczny dzieci i młodzieży szkolnej Wrocławia – standardy, warunki bytowe i uwarunkowania środowiskowe / A. Malinowski, M. Pazecka, H. Stolarczyk // Acta Universitatis Lodzienisis. Folia Antropologica. – 1. – 1993.
10. Przewęda R. Uwarunkowania rozwoju sprawności fizycznej polskiej młodzieży szkolnej / R. Przewęda. –Warszawa : Z Warsztatów Badawczych AWF, 1985.
11. Saczuk J. Społeczne uwarunkowania rozwoju fizycznego dziewcząt i chłopców wiejskich / J. Saczuk, A. Wilczewski // W: Uwarunkowania rozwoju dzieci i młodzieży wiejskiej, (red.) J. Zagórski, M. Skład ; Instytut Medycyny Wsi. – Lublin, 2003. – Р. 121–132.
12. Siemiński M. Środowiskowe zagrożenia zdrowia / M. Siemiński. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001.
13. Skład M. Wpływ czynników dziedzicznych i środowiskowych na zróżnicowanie komponentów ciała u człowieka / M. Skład, H. Piechaczek // Wychowanie Fizyczne i Sport. – 1977. – № 3, 10.
14. Stolarczyk H. Społeczne uwarunkowania rozwoju społecznego dzieci i młodzieży szkolnej Łodzi / H. Stolarczyk. – Łódź : Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 1990.
15. Tanner J. M. Rozwój w okresie pokwitania / J. M. Tanner. – Warszawa : PZWL, 1963.
16. Wilczewski A. Rozwój fizyczny młodzieży bielsko-podlaskiej na tle rówieśników z innych regionów kraju / A. Wilczewski // Wychowanie Fizyczne i Sport. – 1987. – Р. 1, 22.
17. Zieniewicz A. Społeczne uwarunkowania poziomu rozwoju fizycznego młodszych dzieci wiejskich w wieku szkolnym / A. Zieniewicz // Popławska W: Uwarunkowania rozwoju dzieci i młodzieży wiejskiej / (red.) J. Zagórski, M. Skład ; Instytut Medycyny Wsi. – Lublin, 2003. – Р. 71–80.
